Doğal güzellikleriyle kalp çalan gizli sahil beldeleri ve gez gez bitmeyen tarihi dokusuyla, Bodrum‘a sadece 45 dakika mesafede zengin bir keşif rotası olan Milas; aynı zamanda Muğla mutfağını kendi yorumuyla harmanlayan bir lezzet cenneti. Eğer siz de gerçek bir Ege fanıysanız, Milas’ın yöresel lezzetleri ve meşhur yemekleri ile iştahınızı ikiye katlayacaksınız! 🤗
Milas mutfağında en çok öne çıkan besin, yörenin ekonomisine de büyük katkısı olan zeytin ve zeytinyağı. “Milas’ın dağlarından yağ, ovalarından bal akar” sözünün bir yanını zeytincilik, diğer yanını da arıcılık oluşturuyor. Diğer yandan; bolca otun, çeşit çeşit sebzenin, et, balık ve sakatat ürünlerinin bir arada oluşu, Milas kültürünün çok yönlülüğünü ortaya koyuyor…
“Milas’ta ne yenir?” sorusuna sizin için birbirinden lezzetli cevaplar hazırlarken; kahvaltıdan hamur işlerine, Milas köftesi gibi tatmazsanız çok şey kaçıracağınız spesiyallerden deniz ürünlerine, sebze ve otlardan Milas’ın meşhur düğün yemeklerine uzanıyoruz. Hazırsanız, küçük tarif ipuçları ve mekan önerileriyle taçlandırdığımız Milas Mutfağı dosyamızı açıyoruz! 😍
Dilme Yağlı Zeytin ve Çekişge
Milaslılar için kahvaltının iki önemli bileşeninden biri zeytin, diğeri ise çökelek. 😇 Yörenin Memecik Zeytini ağacından, yüzlerce yıldır geleneksel yöntemlerle sofralık olarak hazırlanan Milas Yağlı Zeytini, Milas’ın coğrafi işaretli ürünlerinden biri.
Kızarmaya başladığı dönemde toplanan zeytinler, bıçağın çekirdekle temas edeceği kadar derin çizildikten sonra acılığını atması ve yumuşaması için bir süre suda bekletiliyor. Ardından tuzlanıp, zeytinyağı ve limon ile servise hazır hale getiriliyor. Etli, hafif acımtırak ve tabii yağlı zeytin sevenler için muhteşem bir alternatif. 👌
Bir diğer zeytin spesiyalimiz ise çekişge. Yeni olgunlaşmış yeşil zeytin, taşın üzerinde, yine taş ile kırıldıktan sonra her gün acı suyu değiştiriliyor ve onuncu günün sonunda tatlandırma işlemi tamamlanmış oluyor. Bu zeytini Milas’taki her kahvaltı sofrasında görmeniz mümkün. ☺️
Kuru ve Yaş Çökelek
İzmir’de nasıl tulum peyniri olmadan kahvaltı düşünülemez ise, Milas‘ta da çökelek olmadan bir kahvaltı düşünülemez herhalde. ☺️ Milas çökeleğinin diğer yöresel çökeleklerden farkı; üzerinde gezdirilen eşsiz zeytinyağı ile bir araya geldiğinde sofranın yıldızı olması!
Kırmızı Çam Balı
Milas’a özgü kızıl çam balı da kahvaltının vazgeçilmezlerinden. Türkiye’nin en çok bal üreten ikinci şehri olan Muğla’da, arıcılığın lider ilçesi diyebileceğimiz Milas, bu üretimin çok büyük bir oranını tek başına karşılıyor. 💪 Milas’ın Sakarkaya yöresindeki fıstık çamlarından elde edilen ve rengi nedeniyle “kırmızı bal” olarak adlandırılan çam balı; kıvamı ve tadı ile alışkın olduğumuz çiçek balından farklı bir albeniye sahip. Mutlaka denemeli, dönerken şifa niyetine yanınızda götürmelisiniz. 🍯
Milas Tepsi Böreği, Çaykama ve Otlu Gözleme
Milas mutfağının hamur işi spesiyalleri, yörede yetişen otlar ve zeytinyağının birleşimiyle, başlı başına bir konu olabilecek lezzette! Milas’ta kurulan tüm pazarlarda bulabileceğiniz, kavurması da yapılan böreklik otlar şüphesiz bu lezzet sırrının temelini oluşturuyor.
Milas tepsi böreği; lezzetini yörenin otlarının, çökelek peynirinin ve Memecik türü zeytinlerden elde edilen meşhur zeytinyağının karışımından alıyor. İncecik açılmış yufkalar, zeytinyağı ile yağlanmış tepsiye kat kat serilerek fırına veriliyor. Milas tepsi böreği, zeytinlerimiz ve zeytinyağı ile birlikte, Milas’ın coğrafi işaretli ürünlerinden bir diğeri. 👏
Gizli favorimiz olan çaykama (çalkama, çaykama, çaykalama olarak da karşınıza çıkabilir) ise zeytinyağı ile odun ateşinin birlikteliğini şova dönüştüren, çok özel bir lezzet. Milas’ta bu iki böreği de yiyebileceğiniz en iyi yerlerden biri, Vesile Börek. (📍 Lokasyon için tıklayın)
Aynı harç ile hazırlanan ve sacda pişirilen otlu gözlemeyi tattığınızda ise, her birinden aldığınız tadın bu kadar farklı olmasına inanamayacaksınız! Milaslıcılık‘ta bir seviye daha atlamak için, tüm bu lezzetleri yoğurda banarak yemeyi unutmayın. 😎
Ot Kavurma ve Haşlama
Tam da buradan, ot ve sebze yemeklerine doğru uzanıyoruz. Ot kavurma ve haşlama, Milas klasiklerinin başında geliyor. Birbirinden nefis otlar; zeytinyağı ve soğanla bir güzel kavruluyor veya haşlanıp zeytinyağı, limon suyu, sarımsak, tuz sosuyla harmanlanarak afiyetle tüketiliyor. Milas otları listesi saymakla bitmeyecek kadar uzun ama başlıcaları; ebegümeci, arapsaçı, kazayağı, ıspanak, tilkişen, pırasa, kişkin, sibek, hardal otları…
📍 İlgili Yazı: Bodrum Sofralarının Olmazsa Olmazı Ege Otları
Ebegümeci Kavurması
Halk arasında kaba, gaba otu olarak da anılan ebegümeci, kış aylarında çıkan ve ovadan toplanan bir ot türü. Milas’ta bu ot, arapsaçı ve kazayağı (yine buna da halk arasında “gazyak” diyenler oluyor) ile kavruluyor. Çok esaslı kokuları ve tatları olan bu otların bir araya geldiğinde yakaladığı uyuma insan hayret ediyor. Yanında fırından yeni çıkmış taze ekmek ve süzme yoğurt varsa, o akşam başka bir yemeğe gerek kalmıyor! 😇
Milaslıların ot kavurma işinde bu kadar başarılı olmasının bir de püf noktası var. Yıkanan otları asla ıslakken kavurmuyor; otları mutlaka bir süre kurumaya bırakıyor ve kuruduktan sonra doğrayıp kavuruyorlar. Siz de evinizde bu şekilde yaptığınızda farkı göreceksiniz. 😉
Hardal Otu Haşlama
Turp otu veya hardal otu olarak anılan bu ot, yine kış aylarında tüketilen enfes bir ot türü. Acı ve tatlı olarak ikiye ayrılan otun, biz daha çok tatlı olanını seviyoruz, ama size tavsiyemiz tabii ki ikisini de denemeniz. Yıkanıp doğranan otlar, çok yumuşamayacak şekilde kısa bir süre haşlanıyor; ayrı bir kasede hazırlanan zeytinyağı, limon suyu, dövülmüş sarımsak ve tuz karışımı, haşlanmış otun üstüne dökülüyor. 👌
Tilkişen Kavurma
Milas’ta bahar demek, tilkişen kavurup yemek demek! 😍 Tilkimen adıyla da anılan bu ot, bir çeşit yabani kuşkonmaz. Bir de, kendisine çok benzeyen kardeşi “acı ot” vardır ki, bizim tercihimiz yine tatlı olan tilkişenden yana. ☺️ Tilkişen otunu ayıklarken hiç bıçak değdirmemek gerekiyor çünkü bıçak değince ot acılaşıyor. Bu nedenle taze ve yumuşak olan uç kısımları elle uygun parçalara ayrılıyor; zeytinyağı, soğan ve sarımsak ile kavruluyor. Kavrulduktan sonra üstüne bir de köy yumurtası kırarsanız, tamamsınız! 👏
Çingene Pilavı
Pilav denilince bu kez aklınıza pirinç veya bulgur ile yapılmış bir şey gelmesin. Çingene pilavı; lor peyniri, domates, salatalık, sivri biber, kırmızı biber, kuru veya taze soğan, dilme zeytin ve boool zeytinyağı ile hazırlanan muhteşem bir salata. Favori rakı mezelerimizden olduğunu da not düşelim. 😉
Çıntar Kavurma ve Ekşileme
Çıntar, Milas’ın en meşhur mantar türlerinden biri. Sonbahar ve kış ayının başlarında çıkan çıntar, köylüler tarafından toplanıyor; o sonbahar ne kadar çok yağmur yağarsa o kadar çok çıntar çıkıyor. 😇 Milas’ta genellikle iki şekilde yapılıyor; kavurma ve ekşileme. Çıntar kavurma, bol soğan ve zeytinyağı ile kavrulup, pul biber ve karabiber eklenerek tüketilen, başlı başına bir öğün. Ekşileme ise, daha çok meze olarak tüketiliyor; un ve tuza bulanıp kızartılan çıntarlara zeytinyağı, limon ve sarımsak sos ilave ediliyor.
Milas Usulü Yoğurtlu Pancar Çorbası
Milas’ta bir laf var, ‘’Milas çukuru yanıpduru’’ diye; işte bu çorba o yangını alıyor. ☺️ Sıcak Milas günlerinde içinizi serinletecek soğuk bir çorba olan yoğurtlu pancar çorbası, evinizde de bu yazın favorisi ilan edebileceğiniz bir lezzet! Bir kasede çırpılan ayran, krema ve yoğurda; soyulup ortadan ikiye kesilen ve çekirdekleri çıkarılan salatalık, haşlanmış pancar, soyulup ufak küpler halinde doğranan bayır turbu ekleniyor; soğuması için buzdolabına alınıyor. Soğuduktan sonra, incecik kıyılan dereotu ile tereyağ-pul biber sosu ekleyebilirsiniz. 🤗
Vekilharç Mantı
Vekilharç, eskiden düğünlerde ve mevlitlerde mutlaka ikram edilen, bugün ise Milas evlerinde pişen, yöreye özgü bir hamur yemeği; biraz mantı, biraz küçük küçük doğranmış kıymalı börek gibi. 😇 Yapımı oldukça meşakkatli olan bu yemek; pişirilen kıymalı harcın, incecik açılmış ve yağlanmış yufka ile rulo şeklinde sarılıp, tepsiye dizilmesiyle hazırlanıyor. Fırından çıktıktan sonra tavuk veya et suyu ile ıslatılıyor; üzerine suyla seyreltilmiş sarımsaklı süzme yoğurt, tereyağı ve karabiber eklenerek servis ediliyor. 👌 Yöresel yemek yapan restoranlarda deneyebileceğiniz vekilharç için; Tarihi Konak Restoran (📍 lokasyon) ve Hanımeli Mantı Konağı‘nı (📍 lokasyon) önerebiliriz.
Keşkek
Ve geldik, Milas’ın meşhur düğün yemeklerine! 🎉 Havasından mıdır, suyundan mıdır bilemiyoruz ama Milas’ta yediğimiz keşkekten daha iyisini hiçbir yerde yemedik diyebiliriz. 😇 Orijinali kırmızı et ile yapılan keşkek, ekonomik olması açısından günümüzde daha çok tavuk eti ile tercih ediliyor. Et ve buğday pişiriliyor; bildiğimiz keşkek kıvamı elde edilene kadar dövülüyor. Hatta düğünlerde bu sahneye tanık olmanız da mümkün olabiliyor! 🤗 Servis edilirken, kaynamış sütten elde edilen kaymakların pembeleşinceye kadar eritilip, dondurulmasıyla yapılan kaymak tortusu ekleniyor; ki bizce muhteşem bir son dokunuş oluyor. 👍
Ekşili Köfte
Milas’ta düğün yemeklerinin bir diğer olmazsa olmazı da ekşili köfte. Sivrice yuvarlanan kızarmış köfteler ve haşlanmış nohut, salçalı suya ekleniyor; limon ve sarımsak ile hazırlanan sosla birlikte bambaşka bir ekşili köfte tarifi ortaya çıkıyor. 👌
Milas düğünlerinin diğer meşhur yemekleri arasında; kuru fasulye, etli nohut, pirinç pilavı, makarna tatarı gibi lezzetler, yöresel yorumuyla yer buluyor. Yaz aylarında hafta sonu bir gün Milas’a giderseniz, bir yerlerden mutlaka davul zurna sesi duyacaksınız. Sesi takip edip düğün evini bulursanız, tüm bu lezzetleri mutlaka size ikram edeceklerdir. 💕 Turistçilik oynamayı tercih ederseniz, lezzeti kadar tarihi dokusuyla da kalbinizi çalacak Tarihi Konak Lokantası’nı tavsiye edelim. (📍Lokasyon için tıklayın)
Milas Köftesi
Köfte demişken, gelelim meşhur Milas köftesine! 🤗 Milas Mutfağı, temelinde zeytinyağlı yemeklere dayanan, çeşitli otların ön sırada olduğu bir mutfak olsa da; Milas köfte başlı başına bir Milas’a gitme sebebi! İç yağ ile birlikte çekilen kıymaya sadece tuz ve çok az bayat ekmeğin eklenmesi ile yapılan, yağlı ve yumuşacık kıvamlı Milas köftesinin hakkını vermek için ise, rotanızı eski Milas sokaklarına kaydırmanız gerekiyor…
Küçük bir kebapçı dükkanının önündeki birkaç masadan birine oturun ve 1,5 porsiyon, hayır 1 değil 1,5 porsiyon köfte sipariş edin. 😋 Kızarmış ekmeğin arasına konulan köfteler, soğan ve domates piyaz ile açık şekilde sunuluyor ve ona köy yoğurdu ile yapılan buz gibi ayran eşlik ediyor. 👌 İlla açık adres isterseniz; Milas’ın en meşhur lokantalarından biri olan Adalılar Kebap Salonu’nu önerebiliriz. (📍Lokasyon için tıklayın)
Ciğer Kavurma
Nasıl anlatsak, nereden başlaşak bilemiyoruz; bir an önce sıcacık pideyi ciğerin suyuna banmak, ardından da rakıdan bir yudum almak için sabırsızlanıyoruz! ❤️ Milas usulü ciğer kavurmada; ciğerler ince yapraklar halinde doğranıp kızgın saca atılıyor (işin sırrı burada, spoiler vermiyoruz!) ve kurutulmuş kırmızı acı biberler eklenerek kavruluyor. 🌶️ Sulu ve yağlı kıvamıyla kalp çalan ciğer kavurma, soğan ve roka söğüş ile servis ediliyor.
Milas’ın eski çarşısı Arasta’da bulunan ve iki kuşaktır bu işi yapan Ciğerci Mehmet ve Oğulları, ciğer kavurma yiyebileceğiniz en iyi adreslerden. Ciğer yemiyorsanız, et kavurma versiyonunu da tercih edebilir; Milas köftesi, uykuluk (tadı kokoreçe benzeyen bir çeşit sakatat) gibi lezzetlere de düşebilirsiniz. Bol Milas şivesi, mekanın bonusu. 😉 (📍Lokasyon için tıklayın)
Izgara Yılan Balığı
Rotamızı, Milas merkeze 37 km uzaklıktaki Bafa Gölü’ne doğru çeviriyor ve bölgenin en önemli geçim kaynaklarından biri olan, çoook uzak diyarlardan gelen yılan balığını anlatmaya başlıyoruz. 🎣 Dünyada sadece Meksika’nın Saragossa Körfezi’nde üreyen yılan balıklarının göç yolculuğu Bafa Gölü’nde son buluyor ve soframıza taşınıyor.
Temizleme işleminin ardından takoz kesilip, odun ateşinde pişirilerek servis edilen yılan balığı, çok yağlı olması sebebiyle genellikle kış aylarında tüketiliyor. Son yıllarda yabancı turistler tarafından oldukça ilgi gören yılan balığı, bölgenin kesinlikle ıskalamamanız gereken lezzetlerinden biri. Yemeğe eşlik eden Beşparmak Dağları ve gölün enfes manzarası da cabası. 💙
Çipura, Levrek, Kalamar ve Karides
Milas’ın balık restoranları ile ünlü bir başka noktası, Güllük. Oldukça şirin bu balıkçı kasabasında, en çok lüfer, kefal ve yine yılan balığı avlanıyor. Kültür balıkçılığında da oldukça ileri gitmiş olan Güllük, çipura ve levrek yetiştiriciliğinde bayrağı elinde tutuyor. Milas seferinizde yolunuzu ne yapıp edip Güllük’e düşürmeli ve Ege Denizi’nin en lezzetli balıklarından çipurayı bir de burada yemelisiniz.
Milas’ın bir diğer balıkçı kasabası da Milas-Bodrum karayolu üzerinde bulunan Boğaziçi Mahallesi (halk arasındaki adıyla Tuzla, eski adıyla Bargilya). Burada da ağırlıklı olarak çipura ve levrek avlanıyor. Restorancılık açısından bir adım daha ileri gitmiş olan Boğaziçi’nden ise, karides güveç yemeden dönmeyin deriz!
Tatlı Bir Bonus: Tahinli Katmer
Milas’ın birbirinden nefis lezzetlerine doyduktan sonra, kapanışı tatlıyla yapalım istiyoruz ve sizlere katmeri takdim ediyoruz! 😊 Milas’ın katmerinin en önemli özelliği bol cevizli ve tahinli olması ve dağılmayan gözleme hamuru ile yapılması. 😍 (Katmer için favori destinasyonumuzun Ören beldesi olduğunu not düşelim.) Katmere ek olarak; lokma, cevizli ev baklavası ve oklava çekme tatlısı da bir de Milas’ta yemeniz gereken, en tatlı lezzetler arasında…
Bodrumluculuk oynarken sevgili komşumuz Milas’ı transit geçmeyip, kendinize küçük lezzet molaları ısmarlamanız dileğiyle; afiyetle!
